Bunadsølv med personleg vri

Jeanette Fjelldahl, som til dagleg driv eit tatoveringsstudio i Stavanger, har alltid vore oppteken av fargar og korleis ein kan uttrykkja seg kunstnarisk.

– Eg ynskte meg ein tradisjonell bunad, men med nokre justeringar som speglar kreativiteten min og den sterke sansen eg har for fargar, fortel Jeanette, som bestemte seg for å få laga ein heilt ny bunad.

– Eg er rett og slett kjempefornøgd med resultatet. Alle seier at bunaden og sølvet er heilt nydeleg. Det er så kjekt å sjå at dei mange fargane fungerer så fint saman, seier Jeanette entusiastisk.

– Eg var oppteken av å få inn ulike fargar i bunadsølvet for å gjera bunaden ekstra spesiell, seier Jeanette.

Ho hadde alt funne ein bringeduk med mange ulike fargar på perlene. For å henta opp att nyansane, ville ho gjerne ha tilsvarande fargar i sølvet.

– Det var så kjekt å sjå alle dei ulike steinfargane eg kunne velja mellom, fortel Jeanette.

Då Jeanette bestemte seg for å få sydd seg ein heilt ny bunad, vart ho kjend med Rigmor Øvregaard ved Bunadhuset i Stavanger.

– Ho er eit unikum med å hjelpa folk å finna «sin» bunad, seier Jeanette.

Rigmor, som snart fyller 80 år og så smått har begynt å trappa ned syinga, har lang erfaring med å kombinera tradisjon og personlege tilpassingar. Ho har òg fordjupa seg i historiske drakter og veit at bunadstradisjonen opphavleg var langt meir variert enn mange kanskje trur i dag.

– Eg prøver alltid å finna balansen mellom bevaring og modernisering. For samtidig som ein kan justera og variera, er det viktig at tradisjonar vert tekne vare på, meiner Rigmor.

Rigmor Øvregaard brenn for å laga bunadar som sit perfekt, både i snitt og stil.

– Ikkje to kroppar er like, og kvar einaste bunad er skreddarsydd den enkelte, seier ho.

På bakgrunn av Jeanette sitt brennande ynskje om mykje bruk av fargar i den nye bunaden sin, forstod den erfarne syerska raskt at løysinga var ein hardangerbunad. Dette sidan han gir stor fridom i val av tilbehøyr og stoff.

– Ein kan absolutt leika seg innanfor eit så tradisjonsrikt plagg som ein bunad, seier Rigmor før ho understrekar:

– Men ein bør framleis halda seg innanfor visse rammer, for elles kan det fort bli litt kaos. Heldigvis finst det mange valmoglegheiter – og slik har det alltid vore.

– Bunad og bunadsølv har alltid vore under utvikling. Så lenge ein nyttar den kunnskapen som finst, kan ein få unike, personlege bunadar utan å mista røtene heilt, forsikrar Rigmor med eit smil.

Jeanette fortel at ho lenge stod og vurderte ulike steinfargar saman med Rigmor, og at det heile til slutt enda opp i eit fargerikt, men framleis tradisjonstru resultat.

– Det var litt uvant, men Rigmor forsikra meg om at dette ikkje ville bryta med tradisjonen, berre gi bunaden min ei ekstra glød.

Rigmor er samd i at dette var ei god løysing:

– Når ein ynskjer meir farge på bunaden, treng ein ikkje alltid å byta ut alt av band eller stoff. I staden kan ein setja farge på sølvet. Slik vert bunaden personleg, samstundes som han held på identiteten sin, seier ho.

Sylvsmidja har i alle år lagt stor vekt på å fornya seg og tilbyr stadig eit større utval av vakkert tilbehøyr av sølv, som hårpynt, øyrepynt, bunadsvesker og smykke. Mange av produkta vert laga med ulike overflater og er tilgjengelege i mange fargar på steinane.

 Det finst mange små grep som kan gje både fargar og personleg preg, utan å bryte med essensen av den norske kulturarven. Kanskje er det nettopp eit par fargerike steinar i sølvet som skal til for at din bunad vert heilt spesiell?

Ved å gjera eigne tilpasningar vert bunadsølvet ekstra meiningsfullt.